اسید فسفریک چیست؟

اسید فسفریک با فرمول مولکولی H₃PO₄، بی رنگ، بی بو، غیر فرار با خاصیت خورندگی بالاست که در آب حل می شود و در اثر واکنش با فلزات نیز گاز هیدروژن قابل اشتعال آزاد می کند. دو روش اصلی برای تولید آن وجود دارد که شامل روش خشک و روش تر است. این ماده را در صنایع مختلفی از جمله کشاورزی، صنایع غذایی و دارویی به کار می برند.

اسید سیتریک چه کاربرد هایی دارد؟

اسید فسفریک یک ماده شیمیایی بسیار مفید می باشد که در گرید صنعتی مصارف گوناگونی دارد . همچنین از آنجایی که این ماده یکی از مفیدترین اسیدهای معدنی به شمار می رود و ماده‌ ای غیر سمی بوده در صنایع غذایی نیز کاربردهای بسیار فراوانی دارد . در این قسمت قصد داریم به شرح برخی از کاربردهای فسفریک اسید بپردازیم تا شما بهترین خرید را داشته باشید:

اسید فسفریک در نوشابه:

فسفریک اسید در بسیاری از غذاهای آماده وجود دارد . همچنین اسید فسفریک و سوربیتول در نوشیدنی های گازدار همچون انواع نوشابه ها استفاده می شود . در واقع می‌توان گفت یکی از بیشترین کاربردهای این ماده خوراکی در ساخت و تولید نوشابه های گازدار است . به علاوه از این ماده برای طعم دادن ترشی و تندی بسیار استفاده می شود .

فسفریک اسید با قیمتی مناسب و مقداری انبوه به فروش می ‌رسد و می ‌تواند به عنوان طعم دهنده بسیار به صرفه باشد. به عنوان مثال برای دادن طعم تندی یا ترشی به خوراکی‌ ها، غذاها، نوشیدنی‌های مختلف به جای استفاده از زنجبیل یا لیموترش از اسید فسفریک استفاده می کنند که هم از نظر قیمت به صرفه است و هم طعم تندی یا ترشی را به ماده خوراکی می دهد.

استفاده از اسید فسفریک در مواد غذایی ضرری ندارد و سلامت بدن انسان را تهدید نمی‌ کند بلکه به علت فسفرو در ساختار این ترکیب ، می تواند سوخت و ساز بدن را افزایش دهد و بسیار مفید باشد . اما مصرف بیش از حد برخی از مواد غذایی دارای فسفریک اسید همچون نوشابه ‌های کولا می‌ تواند سلامت دندان ها را مورد تهدید قرار دهد و موجب فرض شدن دندان‌ ها شود .

اسید فسفریک در کشاورزی :

اسید فسفریک برای امور مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد ‌. اما بیشترین کارایی آن در مصارف کشاورزی می باشد . در واقع می توان گفت حدود ۸۰٪ از حجم فسفریک اسید تولیدی برای این زمینه مصرف می شود .

زمانی که رشد گیاهان و کشاورزی مد نظر باشد ، می بایست خاک را برای رشد گیاهان آماده کرد .  خاک باید از هر لحاظ غنی باشد تا بتواند به خوبی محصولات گوناگون را در خود به ثمر برساند و گیاهان رشد خوبی داشته باشند .

عنصر فسفر و تمامی مشتقات آن جزو مواد مغذی برای گیاهان و خاک محسوب می شود . به همین علت از اسید فسفریک همانند دی آمونیوم سولفات و سولفات آلومینیوم  به عنوان کود شیمیایی برای گیاهان استفاده می شود . این ترکیب شیمیایی به تنظیم PH خاک کمک بسیار زیادی می کند .

اسید فسفریک در صنعت تصفیه آب:

از دیگر کاربردهای این ماده شیمیایی می توان به استفاده از آن در صنعت تصفیه آب اشاره کرد‌. اسید فسفریک می تواند از سختی آب بکاهد و آب را نرم کند. همچنین این محصول شیمیایی می تواند به تنظیم میزان PH آب کمک کند. به همین علت فسفریک اسید برای تصفیه آب فاضلاب ها، آب آشامیدنی و… استفاده می کنند.

مزیت استفاده از این ماده برای تصفیه آب، جلوگیری از خوردگی اتصالات و همچنین لوله ها می باشد. همچنین فسفریک اسید از قرمز و یا قهوه ای شدن آب جلوگیری می کند.

اسید فسفریک در صنعت تولید شوینده ها:

از اسید فسفریک هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم در تولید محصولات شوینده استفاده می شود. از این ماده شیمیایی به صورت مستقیم برای جرم گیری و تمیز کردن سطوح فلزی استفاده می شود‌. همچنین به صورت غیر مستقیم از فسفریک اسید برای تولید شوینده های مختلف همچون سدیم تری فسفات استفاده می شود.

اسید فسفریک در صنعت تولید غذای دام و طیور:

از اسید فسفریک به عنوان نوعی ماده افزودنی در صنعت تولید غذای دام و طیور استفاده می شود. در واقع این ماده شیمیایی مکمل خوراکی محسوب می شود. به همین علت متقاضیان بسیاری را در این زمینه به خود جذب کرده است.

اسید فسفریک در صنعت پزشکی:

یکی از کاربردهای فسفریک اسید در صنعت پزشکی و داروسازی می باشد. در واقع از این ماده برای ساخت و تولید انواع داروهای ضد تهوع استفاده می شود. همچنین این محصول برای اسیدی شدن ادرار مورد استفاده قرار می گیرد. مشتقات آلبومین نیز با استفاده از اسید فسفریک تولید می شوند.

اسید فسفریک در صنعت تولید محصولات مراقبت شخصی:

طیف گسترده ای از محصولات مراقبت شخصی، نظیر شامپوها، صابون ها و سایر محصولات حمام با استفاده از فسفریک اسید تولید می شوند. همچنین این ماده نقش به سزایی در تولید انواع عطرها، محصولات مربوط به ناخن، لوازم آرایشی مختلف و… دارد.

اسید فسفریک در تولید لبنیات:

از دیگر کاربردهای اسید فسفریک، می توان به استفاده از آن در صنعت تولید محصولات لبنی، اشاره کرد. در واقع این اسید با دو نوع اسید دیگر با نام های اسید لاکتیک و اسید سیتریک در فرایند تولید پنیر مورد استفاده قرار می گیرد. حضور این اسید در مواد لبنی باعث افزایش طول عمر مفید محصولات می شود.

اسید فسفریک در جوشکاری:

پس از جوشکاری، دوده های ناشی از کار، بر روی فلزات باقی می ماند. با استفاده از اسید فسفریک به همراه اگزالیک اسید، می توان این دوده ها را تمیز کرد. در واقع از این دو محصول برای شست و شوی قسمت های زنگ زده فلز نیز استفاده می شود و در نهایت سطح فلز را تمیز و براق می کند.

روش تولید اسید فسفریک

فسفريک اسيد عمدتاً به دو روش مرطوب (تَر) و خشک (حرارتی) تولید می شود:

فرآيند مرطوب (تَر)

روش مرطوب متداول ترين روش توليد اسيد فسفريک به شمار می رود. اسيد توليدی در فرآيند تَر مستقيماً از سنگ معدن تهيه می گردد و معمولاً در حجم زياد و با هزينه زياد و درجه خلوص نه چندان بالا توليد می شود. اين نوع اسيد عمدتاً برای توليد كودهای شيميايی فسفاته به كار می رود. در صورتی كه اين اسيد خالص شود، از آن می توان برای توليد تركيبات شيميايی تجاری فسفات ها نیز استفاده نمود.

در اين فرآيند پس از خرد نمودن كانی فسفات توسط آسياب های گلوله ای كه حاوی مقداری اسيد فسفريک رقيق می باشند، شيرابه حاصله با اسيد سولفوريک 55 درصد به مخازن واكنش منتقل می شود. اين مخازن مجهز به همزن های قوی می باشد و درجه حرارت واكنش به دقت كنترل می گردد. گازهای خروجی از راكتور به برج های جذب منتقل شده و در آنجا اسيد فلوسيليسيک (H₂SiF₆) به وسيله آب می تواند بازيابی شود. واكنشی كه در راكتور انجام می شود به صورت زير می باشد. همان گونه که مشاهده می شود علاوه بر اسيد فسفريک، نمک سولفات كلسيم نيز بدست می آید.

↑3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂ + 10H₂SO₄ + 10H₂O → 6H₃PO₄ + 10 CaSO₄.2H₂O + HF

سپس شيرابه حاصل از راكتور ها به فيلترهای خلا دورانی افقی منتقل شده و در آنجا اسيد فسفريک از ماده جامد (کیک) جدا می شود. كيک به دست آمده گچ (ژيپس) می باشد. اسيد به دست آمده از فيلترها به وسيله تبخير كننده ها یی كه دارای مبدل های حرارتی می باشند تغليظ می شود.

مواد غیر قابل استفاده ایجاد شده در حين فرآيند توليد اسيد فسفريک به دو دسته تقسيم می شوند.

1-پساب حاصل از شستشو و جداسازی كيک ژيپس (گچ)

2-گازهای خروجی در مرحله هضم و تبخير فرآيند توليد

اصلی ترين مواد آلاينده پساب را فسفات ها و فلوريدهای محلول تشكيل می دهند كه پس از تخليه پساب به حوضچه های بزرگ تصفيه، با اضافه نمودن آهک به صورت نمک های (فسفات و فلوريد) كلسيم رسوب داده می شوند. البته با توجه به وسعت زياد اين حوضچه ها، مشكلات چندانی از نظر آلودگی آب وجود نخواهد داشت. گازهای خروجی از فرآيند در هر دو مرحله عنوان شده شامل مقاديری P₂O₅ و فلوئور می باشند (از مقدار كل فلوئور موجود در كانی فسفات (3/5 درصد) حدود 30 درصد در محصول، 16درصد در گاز خروجی مرحله هضم و 24 درصد در گاز خروجی مرحله تبخير و 30 درصد در كيک فيلتر ژيپس توزيع می شود).

اين گازها با استفاده از يک تله آبی  (Scrubbing Wet) قابل جذب بوده و به صورت جريان های اسيدی دفع می شوند. البته اسيد فلوئوريک و اسيد فلو سيليسيک توليد شده در اين مرحله در عمليات تكميلی بعدی قابل بازیابی می باشند، اگرچه در بسياری از واحدها اين جريان های اسيدی نيز به حوضچه های بزرگ تصفيه منتقل می شوند. در صورتی كه نياز به تخليه بخشی از آب اين حوضچه ها باشد می بايستی حتماً جريان خروجی با افزودن آهک كنترل گردد.

فرآیند خشک (يا حرارتی)

در روش خشک یا حرارتی، از فسفر به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود و اسید تولید شده در روش تر، خالص‌تر و گران‌تر است. اسید فسفوریک تولید شده در روش خشک برای تهیه فسفات‌های سدیم، کلسیم، پتاسیم و آمونیوم استفاده می‌شود. این روش شامل احتراق فسفر و هیدراسیون P4O10 می‌باشد. مخلوط فسفر مایع و هوا به محفظه احتراق که شبیه برج است تزریق شده و با انجام واکنش اکسیداسیون فسفور P4O10 تولید می‌شود. جنس محفظه احتراق نوعی فولاد خاص است که با H3PO4 غیرفعال شده است. P4O10 به دست آمده را در برج بعدی هیدратه می‌کنند و بخارات باقی‌مانده P4O10 را به واحد شستشو به اسید فسفوریک رقیق تبدیل می‌کند. به دليل حضور تركيبات آرسنيك، در صورت استفاده صنعتي در صنعت غذایي، ناخالصي با گاز H2S كه از داخل محلول عبور مي كند، به صورت رسوب جذب شده و پس از صاف كردن، اسید خالص حاصل مي‌گیرند.

خرید اسید فسفریک

شرکت مهام تجارت پایدار با تکیه بر دانش بازرگانی و شناخت از بازار تامین مواد شیمیایی توانسته در مدت کوتاهی تامین کننده مورد اعتماد تولید کنندگان عزیز باشد.شما می توانید مرغوب ترین اسید فسفریک را در گرید های صنعتی و خوراکی میتوانید با استفاده از زنجیره ی تامین مهام تجارت پایدار در اسرع وقت تهیه فرمایید.